Народна банка: Структурата на меѓународната инвестициска позиција на македонската економија е поволна

Народната банка ја објави анализата „Меѓународната инвестициска позиција на земјите од регионот, со посебен фокус на македонската економија“ на Дијана Јаневска-Стефанова. Во анализата акцентот е ставен на големината и структурните карактeристики на меѓународната инвестициска позиција (МИП), којашто претставува разлика помеѓу финансиските побарувања коишто земјата ги има од странство (остатокот од светот) и финансиските обврски кон странство. Притоа, се укажува на сѐ поголемото значење на овој показател, во периодот по глобалната финансиска криза, поради што тој е вклучен и во анализите на одржливоста и ранливоста на надворешниот сектор на меѓународните финансиски институции и на останатите носители на политиките.

Во анализата е даден кус осврт на МИП на земјите од регионот, во периодот пред и по глобалната економска криза од 2008/9 година. Кај сите земји во регионот МИП има негативна вредност, што значи дека сите економии имаат поголеми обврски кон странство отколку побарувања, што е и за очекување имајќи ја предвид фазата на економски развој и потребата од надворешно финансирање на економиите во форма на странски директни инвестиции, заеми и слично.

Динамичката анализа покажува проширување на негативната позиција во периодот пред глобалната криза, додека во посткризниот период главно се забележува подобрување. Структурно гледано, пред кризата се забележува дека најголема улога за промената на МИП имаат директните инвестиции, а ефект имаат и тековите коишто создаваат долг. Во посткризниот период, директните инвестиции и натаму растат, но побавно, додека тековите коишто создаваат долг се помали, поради процесот на раздолжување, карактеристичен за овој период.

Од аспект на одржливоста на екстерната позиција, според еден од ретките нумерички показатели за МИП од Процедурата за нерамнотежи на Европската комисија (МИП одредница – 35% од БДП), повеќето анализирани земји се наоѓаат над оваа препорачана граница. Имајќи ги предвид недостатоците при формирањето единствен нумерички показател за земји со различно ниво на развој, Меѓународниот монетарен фонд во своите редовни извештаи квалитативно ја проценува екстерната позиција на секоја земја.

„Имено, за целосна слика, покрај висината, треба да се земе предвид и структурната поставеност на МИП по инструменти, којашто во нашиот случај е поволна поради високото учество на директните инвестиции од околу 90%. Во согласност со наведеното, оцените на ММФ за македонската економија не упатуваат на поголеми ранливости во надворешниот сектор.“ – се заклучува во анализата.