Тековната дебата во Европската унија за тоа како наједекватно и на соодветен начин да се обликува и заштити сигурната имплементација на 5G технологијата во домашното законодавство на ЕУ и земјите-членки, стигна до државите кои аплицираат за пристапување во Европската унија. Во согласност со основните начела на правото на ЕУ, Европската комисија и земјите-членки на ЕУ го поддржаа пристапот кој е целосно заснован на ризик, а државите-членки треба да дејствуваат „соцелосна почит на отвореноста на внатрешниот пазар на ЕУ“.

Правовременото воведување на 5G мрежите е од стратешко значење за сите земји-членки на ЕУ, бидејќи може да создаде нови можности за бизнисите, да ги подобри клучните сектори и да им користи на европските граѓани. Европската унија има приоритет и одговорност да ја осигура безбедноста на овие мрежи. Ставот на ЕУ е дека сите ризици, и технички и нетехнички, мора да се сведат на минимум, а за тоа е неопходно усогласување на националните мерки на сите членки.

Проширувањето на Европската унија со нови членки од Западен Балкан ќе има позитивно влијание врз процесот на имплементација на 5G мрежите во земјите кои долги години се борат да влезат во европските институции. Воведувањето на 5G мрежата ќе обезбеди целосно нови можности за бизнисите и општеството во овие држави. 5G инфраструктурата е од големо значење за идните технологии, па затоа мора да се воведе брзо и безбедно во сите земји-членки.

Иако заштитата на националната безбедност останува привилегија на земјите-членки на ЕУ, од државите членки и натаму се бара да ги почитуваат основните принципи на транспарентност, правна сигурност и пропорционалност од Договорот на ЕУ. Овие принципи бараат земјите-членки прецизно да ги идентификуваат ризиците по националната безбедност; мерките преземени поради заштита одовие ризици се засновани на јасни, транспарентни и објективни критериуми; и дека сите преземени мерки се строго пропорционални со целта што имаат намера да ја постигнат.

Долгонајавуваното воведување на 5G мобилната мрежа во Србија е ставено во мирување. Првично предвидено да почне во 2021 година, Србија исто така одлучи да ја одложи долгоочекуваната имплементација на 5G, при што српските власти отворено истакнаа дека „на луѓето во Србија во моментов не им е потребна 5G мрежа“, иако причина за тоа, веројатно е и недостатокот на буџет.Додека земјите како Србија сè уште се двоумат околу тоа на кој 5G провајдер да му веруваат, можностите за подобрување на инфраструктурата и заживувањето на растот на нивните економии може да се покажат примамливи и за останатите, како Северна Македонија или Албанија, кои се на почетокот на процесот на воведување на 5G.

Најнов пример е Северна Македонија, која предложи две нови мерки според својот Закон за електронски комуникации, кои настојуваат да се ограничи или исклучи употребата на опрема од таканаречените провајдери на телекомуникациски мрежи, кои се класифицирани како „високоризични“. Предлозите на Северна Македонија обезбедуваат, најпрвин, методологија за проценка на ризикот што овозможува исклучување на добавувачите поради заштита од националните безбедносни ризици и ризици што произлегуваат од присуството на добавувачи од трети земји во синџирот на снабдување. Второ, исклучувањето не се однесува само за добавувачитена опрема за критичните делови на 5G мрежата, туку и за добавувачите на опрема за широкиотспектар на делови од фиксната и мобилната телекомуникациска мрежа, вклучувајќи ги и претходните генерации, кои се предложени во нацрт-листата на критични компоненти и чувствителни делови.

Меѓутоа, на патот кон членство во Европската унија, подзаконскиот акт во Северна Македонија е потенцијално прекршен со неколку закони на ЕУ. На пример, прекршен е со EU 5G Toolbox: 1) EU 5G Toolbox е упатство за обезбедување само на 5G опремата и технологиите, наместо да вклучуватехнологии од постарата генерација, како што се 4G, 3G, додека подзаконскиот акт за телекомуникации во Македонија вклучува генерирање на наследството; 2) EU 5G Toolbox јасно го дели нивото на чувствителност на елементите на мрежата на критични, високи, средни, но локалните подзаконски акти ги дефинираат сите мрежни елементи како критични, што не е во согласност со ЕУ.

Долгогодишните неуспешни обиди на Македонија да се интегрира во Европската унија имаатнегативни последици за пазарот на електронски комуникации. Со евентуалниот влез во ЕУ, Северна Македонија треба да ги почитува законите на ЕУ во секој сектор.