Група од осум земји предводени од САД потпишаа договор со коj се утврдуваат правила за истражување на вселената, објави американската вселенска агенција NASA.
Во мај, NASA предизвика глобална дебата за основните принципи на животот и работата на луѓето на Месечината, истакнувајќи ги, како што рекоа, основните правила на идниот меѓународен сојуз за истражување на Месечината, наречена “Artemis Accords”.
Договорите го добија името по програмата на NASA за слетување астронаути на Месечината до 2024 година, а во вторникот ги потпишаа Австралија, Велика Британија, Канада, Јапонија, Луксембург, Италија и Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ), заедно со САД.
“Artemis Accords” треба да и овозможат на американската агенција со меѓународни партнери да обезбеди услови за одржливо истражување на површината на Месечината до 2028 година, што треба да биде отскочна даска за првата човечка мисија на Марс.
Принципите утврдени во договорите треба да гарантираат прифаќање на правилата за безбедно работење, употреба на вселенски ресурси, минимизирање на отпадот во орбитата на Земјата и размена на научни податоци.
Кина и Русија, истакнати светски сили во истражувањето на вселената, не се меѓу потписниците на договорот, на кој NASA се надева дека ќе им се придружат и други земји.
„Artemis ќе биде најшироката и најразновидна меѓународна програма на човечко истражување на вселената, а “Artemis Accords” ќе биде средство која ќе ја втемели единствената глобална коалиција“, рече директорот на НАСА, Џим Бриденстин.
„Со денешното потпишување, ние се здружуваме со нашите партнери во истражување на Месечината и воспоставување клучни принципи што ќе создадат безбедна, мирна и просперитетна иднина за целото човештво во вселената“, додаде Бриденстин.
Во NASA тврдат дека договорите ќе помогнат да се избегнат конфликти во вселената и на Земјата преку зајакнување на разбирањето и борба против погрешните перцепции.
Во септември тие објавија дека ќе им плаќаат на рударските компании за вадење руди и материјали на Месечината, тврдејќи дека плановите нема да го нарушат меѓународниот договор од 1967 година според кој државите не можат да бараат сопственост на небесните тела и вселената.