Од мис на Украина која се приклучи во војна до снимките од видеоигра: Лажни вести кои го обиколија светот

Веќе десет дена трае руската инвазија на Украина. Меѓу вестите, снимки, фотографии и изјави кои пристигаат од воената зона, која ја покрива речиси цела Украина, беа објавени многу дезинформации,  лажни вести или погрешно протолкувани информации. Ова се некои од нив:

Оклопното возило што го згази автомобилот било украинско, а не руско?

Најпрво одекна веста дека наводно руско оклопно возило прегазило цивилиен автомобил во Киев уште на вториот ден од инвазијата, во петокот. Тоа се случило во областа Оболон, а бидејќи снимките од наводните руски тенкови и оклопни возила дојдоа во исто време од истиот кварт, се претпоставуваше дека и ова е руско воено возило кое влегло во градот. Дека руски тенкови и оклопни возила влегле во Киев, јави и Би-би-си, а веста ја потврди и украинското Министерство за одбрана, кое сугерира дека во градот се инфилтрирале руски диверзанти.

No Russian tanks in Kyiv streets, yet.
1,780 Retweets and 2,353 Likes
The car driver survived the accident.

Watch out for the (fake) info on social media. pic.twitter.com/cOUmNYs7jy

— Elijah J. Magnier (@ejmalrai) February 25, 2022

Веста дека „руско оклопно возило во Киев прегази цивилен автомобил во движење“ ја објавија бројни медуми, меѓу кои Дејли мејл, Њузвик, Индипендент, Гардијан, како и хрватски Индекс, кој подоцна се демантираше самиот себеси и објави дека се работи за лажна вест.

Sky News has verified videos showing a civilian car run over by a military vehicle in Kyiv, about 10km north of the Ukrainian parliament building.

Watch the video in full ?pic.twitter.com/hdIQR1InFm

— Sky News (@SkyNews) February 25, 2022

„Скај њуз“ ја провери снимката и ја потврди нејзината автентичност, без да потврди кому му припаѓа возилото. Не е потврдено чија е стрелката, бидејќи ја имаат и руската и руската армија.

„Ги избришав сите ретвитови кои покажуваат како воено возило гази цивилен автомобил во Киев. Се чини дека се работи за украинско возило кое изгубило контрола. Сè уште нема извештаи за руски возила во Киев. Ова е уште еден добар потсетник да не се шири непроверена содржина “, напиша на Твитер Илија Лозовски, уредник на OCCRP – Проект за известување за организиран криминал и корупција.

Додека, пак, Петри Мекела, воен аналитичар од Финска, изјави за USA Today дека возилото може да им припаѓа и на Украина и на Русија.

„И Украина и Русија имаат (Стрела-10) во служба, така што е речиси невозможно да се идентификуваат“, рече Мекела.

Војниците од Змискиот Остров не се убиени, тие беа заробени

Неколку западни медиуми, меѓу кои Си-ен-ен, Гардијан или Би-би-си, објавија дека дека украинските војници одбиле да се предадат и биле убиени во бомбардирањето и гранатирањето острови во Црното Море, а подоцна се појави и аудиоснимка од наводната радиокомуникација со командирот на руските и малобројните украински сили на Змискиот Остров.

Истиот ден, Зеленски рече дека меѓу 137-те украински граѓани, војници и цивили кои загинаа на првиот ден од руската офанзива, имало 13 војници и граничари на Змискиот Остров, мал остров во Црното Море во близина на сливот на Дунав и Црното Море. Тој дури кажа и дека постхумано ќе им оддаде почит на загинатите. Истата вест ја соопшти и украинската гранична стража (СБГСУ).

Сепак, портпаролот на руското Министерство за одбрана Игор Конашенков истиот ден ја демантираше веста, тврдејќи дека 82 украински војници „го оставиле оружјето и доброволно се предале на единицата на руските вооружени сили“. Во неделата од украинска страна почнаа да пристигнуваат вести дека војниците можеби сè уште се живи, а тоа беше официјално потврдено во понеделникот, што го потврдија СБГСУ и украинската морнарица. Тие велат дека маринците и граничарите се живи, но бидејќи Русија ја уништила инфраструктурата на островот, вклучувајќи светилници, кули, антени и заплени цивилен брод, прекинувајќи ја комуникацијата со островот, не можеле да стапат во контакт со нив и затоа дошло до ваква дезинформација.

Видеото од украинското рушење на рускиот авион е од видео играта Арма 3

Ураинската армија објави видео каде прикажува како го соборува рускиот борбен авион Су-35 со украински МиГ-29.

Нашиот пилот урна авион на Руската Федерација“, стои во соопштението на украинската армија на Твитер.

#stoprussia
Що виробляє цей український ас ??
——————————————–
МіГ-29 Повітряних Сил ЗСУ знищує “нєімєющій аналогов” Су-35 російських окупантів ❌❌❌ pic.twitter.com/z6YVnm8ezo

— Defence of Ukraine (@DefenceU) February 25, 2022

Сепак, според Ројтерс, страницата за проверка на факти Snopes и други, всушност се работи за видео од видео играта Arma 3, воена симулација објавена во 2013 година од Bohemia Interactive. Во првите денови од инвазијата на интернет кружеа уште неколку слични видеа за кои се покажа дека се од истата игра.

Татко кој во солзи се збогува со ќерката не е Украинец, туку Русин од Донбас

На првиот ден од инвазијата, се појави видео на кое татко се збогува со својата мала ќерка во солзи, наводно затоа што одел во војна на страната на украинската војска. Меѓу оние кои го објавија, беше и Индипендент.

Но во меѓувреме, српскиот сајт за проверка на факти „Истиномер“ утврди дека не станува збор за украински војник, туку за за руски резервист кој го испраќа своето семејство непосредно пред евакуацијата од Горловка во Русија, на 21 февруари годинава. Видеото првично го објавил градоначалникот на Горловка, Иван Прихотко, на социјалната мрежа Телеграм, три дена пред руската инвазија на Украина. Тој наведува дека на 21 февруари бил сведок на трогателно збогување на „главата на семејството“ со сопругата и ќерката.

„Човек кој остана во градот со оружје во рацете, со солзи во очите, да ја брани Републиката од вооружените сили, го испрати своето семејство во Русија со надеж дека наскоро ќе се сретнат“, пишува Прихотко во објавата.

Поранешната мис на Украина не ѝ се приклучи на војската

Некои странски медиуми објавија дека краинската инфлуенсерка и поранешна Мис на Украина на изборот за убавина Мис Гранд Интернационал 2015, Анастасија Лени, им се придружила на украинските вооружени сили во одбрана на земја, откако објави неколку воени содржини на Инстаграм.

„Секој што ќе ја помине украинската граница со намера да изврши инвазија ќе биде убиен!“, стои во една објава напишала на англиски, а во друга, неколку дена постара,  има фотографија каде позира со пушка, а во трета вели „Дојди да се бориш со нас!“.

Веста ја негираше самата Лена во понеделникот и изјави: „Не сум во војска. Јас сум само жена, обична личност како сите луѓе во мојата земја. Сакам да ги инспирирам другите со фотографиите на мојот профил. Не правам никаква пропаганда освен да покажам дека жените од Украина се силни , самоуверена и моќна“, рече таа. Анастасија. Таа додаде дека ја цени поддршката што луѓето ширум светот ѝ ја даваат на нејзината татковина.

Сепак, факт е дека околу 17 отсто од украинските воени сили се жени. Од 2018 година жените во армијата имаат исти права како и мажите, а од 2019 година можат да студираат на воените факултети.

Порнхаб не им забрани пристап на руските корисници

Порнхаб ниту го забрани пристапот на корисници од Русија, ниту на екранот не се појавува украинското знаме. Оваа информација беше раширена на Твитер, но со користење на руски VPN многу лесно може да се провери дали е вистина или не.

The sanction nobody is talking about. Russian users who attempted to visit pornhub were quite literally cockblocked by a message that told them that the content has been stopped along with a Ukranian flag and message of Ukranian support #Ukraine #UkraineRussia #UkraineInvasion pic.twitter.com/XdI75534JW

— ┴HפIN⅄qʞƆ∀H (@root_nomad) February 25, 2022

Ова не е снимка на антируска пропаганда

Снимката е направена за време на снимањето на научно-фантастичниот филм Invasion Planet Earth во Велика Британија во 2013 година и не го прикажува антируската пропаганда во Украина за CNN.

Тајм не објави монтажа на Путин со мустаќите на Хитлер

Американскиот неделник Тајм ја немаше оваа монтажа на насловната страница. Станува збор за монтажа објавена на Твитер од графичкиот дизајнер Патрик Мулдер.

The Return of History. #Ukraine #Kyiv #Putin #Russia #Zelensky pic.twitter.com/phIjNoJYqG

— Patrick Mulder ????????? (@MrPatrickMulder) February 27, 2022

Нема доказ дали навистина постои „Духот на Киев“

Нема јасен доказ дали има пилот кој соборил шест руски авиони во Украина, а фотографиите кои наводно го покажуваат првпат ги објави украинското Министерство за одбрана во 2019 година. 

 

На Твитер се појави и фотографија на која наводно е „дух од Киев“ без кацига, но всушност се работи за фотографија на адвокат од Аргентина.

Видеата од „украинските војници како се збогуваат со сопругите“ се од филм

На социјалните мрежи се шират снимки за кои се тврди дека украинските војници се збогуваат со своите сопруги. Тој виде клип од украински филм од 2017 година.

Ова не е снимка од експлозија во Киев

Тоа не е се експлозијата во Киев, туку видео од големата експлозија во Бејрут.

Видеото на ТикТок не покажува руски падобранци

Видеото кое се појави на TikTok не го прикажува слетувањето на руските падобранци во Украина. Видеото е направено во 2015 година, а го објави истото лице кое сега тврди дека на видеото се руски војници.