Европа во страв од планот на Трамп за Украина: „Сега ја плаќаме цената“

Без оглед на успехот на најновиот обид на Доналд Трамп да ја заврши војната во Украина, Европа стравува дека мировниот договор, без разлика дали ќе се случи порано или подоцна, нема да ја казни или ослабне Русија како што се надеваа европските лидери, ставајќи ја безбедноста на континентот во поголем ризик, пишува британската агенција Ројтерс.

Европа можеби дури ќе мора да прифати растечко економско партнерство меѓу Вашингтон, нејзиниот традиционален заштитник во НАТО алијансата, и Москва, која повеќето европски влади и самото НАТО ја сметаат за најголема закана за европската безбедност.

Иако Украинците и другите Европејци успеаја да се спротивстават на делови од американскиот план од 28 точки за прекин на борбите, кои се сметаа за силно проруски, секој договор веројатно сè уште ќе носи големи ризици за континентот.

Ограниченото влијание на Европа врз преговорите
Сепак, способноста на Европа да влијае врз договорот е ограничена, не само затоа што нема моќ да диктира услови.

Тие немаа претставник на разговорите меѓу американските и украинските официјални лица во Флорида за време на викендот и само ќе гледаат од далеку кога специјалниот американски претставник Стив Виткоф ќе го посети рускиот претседател Владимир Путин денес.

„Имам впечаток дека расте свеста дека во одреден момент ќе има грд договор“, рече Лук ван Миделар, основач и директор на тинк-тенкот Бриселски институт за геополитика.

„Трамп очигледно сака договор. Она што е многу непријатно за Европејците е тоа што тој сака договор според логиката на големите сили: Ние сме САД, тие се Русија, ние сме големи сили.“

Рубио се обидува да ги увери Европејците дека нема да бидат исклучени
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, рече дека Европејците ќе бидат вклучени во дискусиите за улогата на НАТО и Европската Унија во секое мировно решение.

Но, ваквите зборови им нудат малку утеха на европските дипломати.

Тие велат дека речиси секој аспект од договорот би влијаел на Европа – од потенцијални територијални отстапки до економската соработка меѓу САД и Русија.

Најновата иницијатива, исто така, предизвика нови европски загрижености во врска со посветеноста на Америка кон НАТО, која се движи од нуклеарен чадор до бројни системи за оружје, па сè до десетици илјади војници.

Германскиот министер за одбрана Борис Писториус минатата недела изјави дека Европејците повеќе не знаат „на кои сојузи можеме да продолжиме да им веруваме во иднина, а кои ќе бидат трајни“.

Стравови од руски напад врз НАТО
И покрај претходните критики на Трамп кон НАТО, во јуни тој ја потврди својата посветеност кон алијансата и нејзината клаузула за заемна одбрана од Член 5 во замена за ветување од Европејците за зголемување на трошоците за одбрана.

Но, плановите на Рубио да го прескокне состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО во Брисел оваа недела би можеле само да ја зголемат европската нервоза, поради стравувањата дека источна членка на алијансата би можела да биде следната цел на Москва.

„Нашите разузнавачки информации недвосмислено ни кажуваат дека Русија барем ја држи отворена опцијата за војна против НАТО. Најдоцна до 2029 година“, изјави минатата недела германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул.

Европејците стравуваат дека територијалните отстапки би ја охрабриле Русија
Европските претставници велат дека не гледаат знаци дека Путин сака да ја запре инвазијата на Украина. Но, ако го стори тоа, тие се загрижени дека секој договор што не го почитува територијалниот интегритет на Украина би можел да ја охрабри Русија повторно да нападне друга земја.

Сепак, сега се чини веројатно дека секој мировен договор барем би ѝ дозволил на Москва да ја задржи контролата врз украинската земја што ја зазеде со сила, без оглед на тоа дали границите се формално променети или не.

Администрацијата на Трамп, исто така, не ги отфрли директно руските претензии кон остатокот од регионот Донбас, кој Москва не успеа да го освои по речиси четири години војна.

Покрај тоа, Трамп и други американски претставници јасно ставија до знаење дека гледаат одлични можности за деловни зделки со Москва по завршувањето на војната.

Европските претставници стравуваат дека завршувањето на економската изолација на Русија ќе ѝ даде на Москва милијарди долари за обнова на нејзината војска.

„Ако руската војска е голема, ако нивниот воен буџет е толку голем како што е сега, тие ќе сакаат повторно да го користат“, изјави шефицата за надворешна политика на Европската унија, Каја Калас, пред новинарите во понеделник.

Европа не успева да обезбеди влијание врз мировниот договор
Европските лидери се борат да го зајакнат своето влијание врз каков било мировен договор, иако Европа обезбеди околу 180 милијарди евра помош за Украина од руската инвазија во февруари 2022 година.

Европската унија има голем потенцијален имот во форма на замрзнати руски средства на нејзина територија.

Но, лидерите на ЕУ досега не успеаја да се согласат за предлогот да ги користат тие средства за финансирање на заем од 140 милијарди евра за Украина, што би го одржал Киев на површина и во борба во следните две години.

Во обид да покажат дека можат да применат тврда сила, „коалицијата на волните“ предводена од Франција и Велика Британија вети дека ќе распореди „убедливи сили“ како дел од повоените безбедносни гаранции за Украина.

Русија ги отфрли таквите сили.

Но, дури и ако бидат распоредени, тие би биле скромни по големина, дизајнирани да ги зајакнат силите на Киев, а не сами да ја заштитат Украина, и би можеле да дејствуваат само со поддршка од Соединетите Американски Држави.

„Европејците сега ја плаќаат цената за тоа што не инвестираат во воени капацитети во последните години“, рече Клаудија Мејџор, виш потпретседател за трансатлантска безбедност во German Marshall Fund, американски тинк-тенк.

„Европејците не се на масата. Затоа што, да го цитирам Трамп, тие немаат карти“, рече таа, осврнувајќи се на февруарските потценувачки забелешки на американскиот претседател за украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Текстот Европа во страв од планот на Трамп за Украина: „Сега ја плаќаме цената“ е превземен од МАКФАКС.