Добра вест: 5G е вклучен. Помалку добра вест: Ширењето во Европа е бавно. Реалноста: Европа останува заплеткана во геополитиката наместо да се забрзува воведувањето на 5G.

На Романија и е потребна врвна 5G инфраструктура. Безбедноста мора да биде приоритет, но без мешање на мерките за заштита со геополитичките прашања. Ова ги прави дигиталните политики некохерентни. Во овој контекст, на предложениот ИКТ закон му недостасуваат соодветни дебати и консултации.

Предлог законот има огромно влијание врз романската економија. Периодот од седум дена во текот на кој требаше да одлучи Комората на заменици е прекраток и требаше да биде продолжен барем на 30 дена.

Покрај тоа, ваквиот закон требаше да биде пријавен до Европската комисија, што очигледно не беше сторено. Овој пропуст го доведува во прашање неговиот легитимитет.

Текстот покажува значителни празнини во начинот на имплементирање на предлозите. Еве неколку размислувања:

  • 5G не е монолитен блок. Се состои од под-мрежи, т.е. пристап, транспорт и јадро, и многу компоненти обезбедени од повеќе добавувачи, интегрирани и управувани од операторите. Јадрото на мрежата е најчувствителниот дел, бидејќи ги складира и обработува податоците, идентификацијата на корисникот, порталите, наплатата и криптографските клучеви. Генерирањето, складирањето и заштитата на овие клучеви посебно треба да бидат во фокусот, што речиси и да не беше споменато во дебатата на ниво на ЕУ.
  • Погрешно е да се претпостави дека самата 5G мрежа би резултирала во индустриска трансформација. Кога е вклучен 5G, ништо нема да се случи за индустријата освен подобрата комуникација. На индустриските апликации им се потребни значителни инвестиции во компјутерскиот систем и интелигентниот софтвер. Дали Романија сака да воспостави сеопфатна шема за авторизација?
  • Повремено се слуша аргументот дека 5G мрежата за радио пристап (RAN) не може да се оддели од индустриските апликации и може да претставува ризик што не е присутен во 4G. Сепак, врз основа на 3GPP спецификациите, 5G RAN може совршено да се оддели од работ на мрежата и од основните функции што се хостираат во неа. Најголемиот предизвик не е во одвојувањето на RAN, туку во обезбедување на апликациите кои работат на 5G мрежите. Ова е задачата што заслужува многу поголемо внимание.
  • Нејасно е како да се спроведе одредбата за улогата на странските влади. Кога европските земји донесуваат различни одлуки, тие ќе се појават како протекционистички мерки, веројатно некомпатибилни со правилата на WTO.

Регулативата може да предизвика значителни трошоци, да го одложи воведувањето на 5G и дури може и да не биде ефективна. Поради тоа, не треба да се донесуваат избрзани одлуки и Комората на заменици треба да организира јавна расправа за да дискутира за одредбите на транспарентен начин.