Климатските промени во нашиот регион ќе предизвикаат уште повисоки температури, суши, поплави, но и спротивни крајности, предупредуваат климатолозите.
Многу делови од светот се борат со катастрофални пожари во последните недели, а Балканот е меѓу оние што се најтешко погодени. Огнот зафати огромни области во Турција и Грција, однесе и животи, додека пожарите, во помала мера, ја опустошија и Северна Македонија, Косово, БиХ и Хрватска.
Причината е јасна – земјите од регионот ова лето бележат многу високи температури, а некои од нив забележаа највисока топлина досега. Во Грција се измерени 46,3 Целзиусови степени, а во Турција 49,1 Целзиусови степени и токму во овие две земји беснеат најтешките пожари, кои со помош на ветрот брзо се шират, велат експертите.
Многумина од нив се согласуваат дека овие пожари се само една од последиците од климатските промени што брзо ги менуваат условите за живот на нашата планета, вклучувајќи го и Балканот, што, според климатолозите од регионот, ваквите лета едвај ги преживуваме, но како што велат ќе следат уште полоши во годините што доаѓаат.
Крешо Панџиќ, климатолог од Државниот хидрометеоролошки завод на Хрватска, тврди дека јуни и јули оваа година статистички биле значително потопли од повеќегодишниот просек од 1981 до 2010 година, со почести екстремно топли периоди кои влијаат врз здравјето на луѓето.
„Климатските сценарија предвидуваат зголемување на фреквенцијата на топлотни бранови во Југоисточна Европа во наредните години или децении, во зависност од сценариото за емисија на стакленички гасови“, рече Панџиќ, кој предупреди за последиците од високите температури.
Сепак, топлината е само дел од промените и може да се каже – мал дел од проблемот – бидејќи високите температури нужно ќе предизвикаат бројни екстремни феномени и временски непогоди кои досега не беа вообичаени на нашите простори.
Едно од нив, тврди Панџиќ, е појавата на т.н „пијавици“, ветрови кои со својата моќ се повеќе ќе личат на торнадата што ја пустошат Северна Америка.
„Општо земено, во наредните години се предвидува зголемување на фреквенцијата и интензитетот на екстремните временски и климатски настани во сите сезони, како што се зголемување на врнежите, што може да предизвика особено поројни поплави, а во исто време почести и може да се очекуваат подолги суши, особено во лето. Постојат повеќе деструктивни атмосферски вртлози – пијавици – и на копно и на море, чија разорна моќ се повеќе може да се спореди со торнада, чија појава е далеку најизразена во Големите рамнини во Соединетите Американски Држави“, вели Панџиќ.
Средоземното Море, предупредуваат експертите, не е она што некогаш беше.
„Се претвора во тропско море. Климатските промени не се закана за иднината, тие се закана денес, за што сведочат научниците, рибарите, нуркачите, крајбрежните заедници и туристите. Многу се загрозени во еколошка смисла, бидејќи Медитеранот е одличен снабдувач за нас луѓето. Ако сакаме да го смениме постојниот тренд, треба да го намалиме човечкиот притисок врз морето и да ја изградиме неговата отпорност. Здравите екосистеми и растечката биолошка разновидност се најдобрата природна одбрана против ефектите од климатските промени “, рече Џузепе Ди Карло, директор на Медитеранската поморска иницијатива.